بررسی شغل دندانپزشکی و عوامل موفقیت دکتر دندانپزشک

دندانپزشک مشکلات مربوط به دندان، لثه و قسمت‌های مرتبط با دهان بیمار را تشخیص داده و درمان می‌کنند. آنها در مورد مراقبت از دندان‌ها و لثه‌ها و انتخاب رژیم غذایی که بر سلامت دهان تأثیر می‌گذارد، نیز مشاوره و راهنمایی ارائه می‌دهد. معمولا یک دکتر دندانپزشک حرفه‌ای از تجهیزات متنوعی از جمله دستگاه‌ها و تجهیزات دندانپزشکی اعم از مته‌، انبر، آینه‌ دهان، کامپوزیت دندان، پروب، فورسپ و غیره استفاده می‌کنند. آن‌ها همچنین از لیزرها، اشعه ایکس، اسکنرهای دیجیتال و سایر فن‌آوری‌های رایانه‌ای نیز استفاده می‌کند.

وظایف دندانپزشک

یک دکتر دندانپزشک به طور معمول موارد زیر را انجام می دهد:

• برطرف کردن پوسیدگی دندان‌ها و پرکردن حفره‌ها
• ترمیم شکستگی دندان‌های جدا از هم و پاکسازی دندان‌ها
• صاف‌کردن دندان‌ها برای اصلاح مشکلات
• قراردادن سیلانت یا مواد سفیدکننده بر روی دندان
• استفاده از بی‌حسی برای جلوگیری از احساس درد در بیمار طی دوره درمان
• نوشتن نسخه برای آنتی‌بیوتیک‌ها و سایر داروها
• استفاده از اشعه ایکس برای عکسبرداری از دندان، لثه و فک و بررسی مناطق نزدیک آنها برای مشکلات
• مشاوره برای مدلسازی، قالبگیری واندازه‌ برای ساخت ابزار دندانپزشکی مانند پروتز دندان
• آموزش رژیم غذایی، چگونگی استفاده از نخ دندان، استفاده از فلوراید و سایر موارد مربوط به مراقبت از دندان‌ها

دندانپزشک و افراد شاغل در مطب دندانپزشکی

دندانپزشکانی که به صورت خصوصی کار می‌کنند بر انواع وظایف اداری شامل حسابداری و خرید تجهیزات و ملزومات نظارت دارند. آنها افرادی چون متخصص بهداشت دندانپزشکی، دستیار دندانپزشکی، تکنیسن آزمایشگاه و منشی را نیز استخدام می‌کنند. اکثر دندانپزشکان، عمومی هستند و انواع نیازهای دندانپزشکی را برطرف می‌کنند. سایر آنها در یکی از ۹ حوزه تخصصی کار می‌کنند:

• متخصصان بهداشت عمومی دندانپزشکی باعث ارتقاء سلامت دندان و پیشگیری از بیماری‌های دندانی در میان عموم می‌شوند.
• اندودنتیست‌ها درمان کانالهای ریشه را انجام می‌دهند و تخصص آنها درمان مشکلات مربوط به اندونتیک است.
• رادیولوژیست‌های دهان، فک و صورت با استفاده از فناوری‌های تصویربرداری، بیماری‌های سر و گردن را تشخیص می‌دهند.
• جراحان دهان، فک و صورت بر روی دهان، فک، دندان‌ها، لثه‌ها، گردن، روش‌هایی چون ترمیم شکاف لب یا از بین بردن دندان‌های آسیب دیده را انجام می‌دهند.
• پاتولوژیست دهان شرایطی مانند زخم و بیماریهای دهان مانند سرطان را تشخیص می‌دهند.
• ارتودنتیست‌ها با اعمال فشار بر روی دندان‌ها با بریس یا وسایل دیگر ، دندان‌ها را صاف می‌کنند.
• دندانپزشکان کودکان بر روی دندانپزشکی کودکان و بیماران با نیازهای ویژه تمرکز می‌کنند.
• پریودنتیست‌ها لثه‌ها و استخوان‌های پشتیبان دندان را درمان می‌کنند.
• متخصص پروتزهای دندانی، دندان‌های از دست رفته را با وسایلی چون تاج و پل یا وسایل قابل جابجایی مانند دندان مصنوعی جایگزین می‌کند.

محیط دندانپزشکی

برخی از دندانپزشکان به صورت شخصی مشغول به کار هستند و به تنهایی یا تعداد محدودی کارمند کار می‌کنند. سایر آنها در کار خود همکارانی دارند و برخی به عنوان همکار دندانپزشک فعالیت می‌کنند. این افراد معمولاً در محیط مطب کار می‌کنند. آنها برای محافظت از خود و بیمارانشان از بیماری‌های عفونی ماسک ، دستکش و عینک ایمنی استفاده می‌کنند.

برنامه کاری دندانپزشک

اغلب دندانپزشکان به صورت تمام وقت کار می‌کنند. آنها ممکن است گاهی در شب یا آخر هفته بیماران خود را ملاقات ‌کنند. میزان ساعات کاری آنها با یکدیگر متفاوت است. با این حال معمول است که آنها بعد از سن بازنشستگی نیز کار خود را به صورت پاره وقت ادامه دهند.

مدرک و مجوز دکتر دندانپزشک

برای انجام کار دندانپزشکی، نیاز به مجوزهایی مربوط به این حوزه می‌باشد. متقاضیان برای اخذ مجوز باید از یکی از دانشکده‌های معتبر دندانپزشکی فارغ‌التحصیل شده باشند و دوره‌های عملی مورد نیاز را نیز بگذرانند.

تحصیلات رشته دندانپزشکی

برای دندانپزشک شدن نیاز به پذیرش در یک دانشکده دندانپزشکی وجود دارد. دوره تحصیلی این رشته در ایران ۶ سال است که به دو دوره تقسیم می‌شود و شامل ۲ سال دوره علوم پایه و ۴ سال دوره تخصصی همراه با کارآموزی است. در سایر کشورها، بیشتر دانشجویان قبل از ورود به دانشکده دندانپزشکی نیاز به داشتن حداقل مدرک لیسانس هستند. شرایط مورد نیاز برای هر دانشکده‌ای متفاوت است، با این حال کلیه دانشکده‌ها متقاضیان را ملزم به گذراندن دوره‌هایی مانند زیست‌شناسی و شیمی می‌کنند. داشتن مدرک در رشته‌ای مانند زیست‌شناسی، شانس پذیرش را بالا می‌برد. برای پذیرش در این رشته بین متقاضیان رقابت زیادی وجود دارد. به همین دلیل دانشکده‌ها برای پذیرش دانشجویان از آزمون‌ها و معیارهای سنجش دیگری چون معدل استفاده می‌کنند. دانشکده‌های دندانپزشکی دانشجویان را ملزم به شرکت در کلاس‌هایی از جمله بی‌حسی موضعی، آناتومی، پریودنتولوژی (بررسی بیماری دهان و سلامت) و رادیولوژی می‌کنند. کلیه دانشکده‌های دندانپزشکی شامل دوره‌هایی است که دانشجویان در یک کارآموزی بالینی با نظارت دندانپزشک دارای مجوز با بیماران کار می‌کنند.

آموزش دانش دندانپزشکی

تمامی ۹ تخصص دندانپزشکی نیاز به گذراندن دوره‌های تخصصی مربوط به حوزه خود دارند. آنها باید این دوره‌های تخصصی خود را به مدت ۲ سال یا بیشتر بگذرانند. دندانپزشک عمومی پس از گذراندن این دوره نیاز به آموزش بیشتر ندارند. دندانپزشکانی که می‌خواهند تمام وقت تدریس یا تحقیق کنند، معمولاً ۲ تا ۵ سال دیگر را در آموزش پیشرفته دندانپزشکی می‌گذرانند. بسیاری از دندانپزشکان عملی نیز به صورت پاره‌وقت تدریس می‌کنند، از جمله اینکه دانش‌آموزان در کلینیک‌های دانشکده دندانپزشکی نظارت دارند.

ویژگی‌های شخصیتی دندانپزشک خوب

دندانپزشک باید دارای ویژگی‌هایی از جمله موارد زیر باشند:

• مهارت‌های ارتباطی: دندانپزشک باید مهارت‌های ارتباطی خوبی داشته باشد. آنها باید بتوانند ارتباط موثری با بیماران، متخصصین بهداشت دندانپزشکی، دستیار یا منشی برقرار کند.
• جزییات‌گرا: دندانپزشک باید این ویژگی را داشته باشد تا بتواند بیماران را درمان و داروهای مناسب برای آنها تجویز نماید. آنها باید به شکل، رنگ و سایر ویژگی‌های دندان توجه کنند.
• چابکی: از آنجایی که دندانپزشک در فضای بسیار محدودی کار می‌کند باید در کار با دست‌های خود مهارت زیادی داشته باشد.
• رهبری: بیشتر دندانپزشکان در مطب‌های خود کار می‌کنند، به همین دلیل نیاز دارند تا بتوانند کارمندان خود را مدیریت و رهبری کنند.
• مهارت‌های سازمانی:  مهارت‌های سازمانی قوی از جمله نگهداری سوابق بیماران هم در بخش تجارت و هم در بخش درمان این حرفه ضروری است.
• صبر: دندانپزشک زمان طولانی با بیماران می‌گذراند که نیاز به توجه ویژه دارند. کودکان و بیمارانی که ترس از دندانپزشکی دارند ممکن است به صبر بیشتری نیاز داشته باشند.
• استقامت جسمی: دندانپزشک باید در انجام کارهای جسمی مانند خم شدن‌های طولانی برای درمان بیماران، راحت باشند.
• مهارت‌های حل مساله: نیاز به این مهارت برای دندانپزشکان از جمله ضروریات است. آنها باید علائم بیماری را ارزیابی نموده و روش‌های درمانی مناسبی انتخاب کنند.

ارتقاء دانش دندانپزشکی

معمولا دندانپزشکان بعد از گذراندن دوره  دانشگاهی و فراگیری علوم دندانپزشکی برای ورود شغل دندانپزشکی، یا به صورت مستقل در مطب شخصی فعالیت می‌کنند یا در مراکز درمانی و کلینیک‌‌ها مشغول می‌شوند. در هر صورت یک دندانپزشک حرفه‌ای با عضویت در انجمن‌ دندانپزشکان و شرکت در کنگره‌ها و همایش‌های دندانپزشکی می‌تواند از آن برای ارتقاء سطح دانش و توانایی خود و به روزرسانی علوم جدید دندانپزشکی استفاده کند.